آمونیاک مهم ترین هیدرید نیتروژن است و محلول آن در آب امونیاک آبی یک قلیای مهم متداول است.
طرز تهیه: گاز آمونیاک در آزمایشگاه از راه گرم کردن مخلوط یک قلیا و نمک آمونیوم به دست می آید. هیدروکسید کلسیم (آهک مرده ) و کلرید آمونیوم مخلوط مناسبی است.
این گاز را میتوان با عبور دادن آن از یک برج خشک کننده دارای اکسید کلسیم (آهک زنده) خشک کرد. عوامل خشک کننده ی متداول مانند کلرید کلسیم و اسید سولفوریک غلیظ را نمی توان برای خشک کردن آمونیاک به کار برد زیرا با این گاز واکنش می دهند.
خواص گاز آمونیاک: 1)آمونیاک گاز بی رنگی است که به آسانی مایع می شود. این گاز بوی تند وآزار دهنده ی مشخصی دارد و باعث تحریک چشم و غشاهای مخاطی می شود.
2) سوختن: آمونیاک در اکسیژن با شعله ی زرد رنگی می سوزد و نیتروژن و بخار آب تشکیل می دهد.در مجاورت کاتالیزور پلاتین به وسیله ی اکسیژن هوا اکسید می شود و مونو اکسید نیتروژن تشکیل می شود که این نخستین مرحله در ساختن اسید نیتریک است.
3) آمونیاک به عنوان عامل کاهنده : هر گاه آمونیاک از روی اکسید مس (II) گرم عبور کند امونیاک اکسید و به نیتروژن تبدیل می شود.آمونیاک با کلر نیز اکسید و به نیتروژن تبدیل می شود.
کاربردهای امونیاک و ترکیبات آمونیوم: گاز آمونیاک در ساختن اسید نیتریک مصرف می شود و آمونیاک مایع به شکل ماده ی سرد کننده به کار می رود. سولفات آمونیوم? نیترات آمونیوم و فسفات آمونیوم را می توان از آمونیاک به دست آورد و به صورت کود شیمیایی مصرف کرد. اوره از آمونیاک ساخته می شودو می توان آنرا به عنوان کود و در تهیه ی پلاستیکها به کار برد. امونیاک در تولید نالیون و به عنوان جزء سازنده ی پاک کننده های اختصاصی خانگی مصرف می شود.
